Jakie zajęcia może prowadzić pedagog specjalny?

Wprowadzenie: Pedagog specjalny odgrywa istotną rolę w systemie edukacyjnym, zapewniając wsparcie i pomoc uczniom o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Ich zadania i obowiązki są opisane w różnych dokumentach i regulacjach, a ich głównym celem jest zapewnienie pełnego uczestnictwa uczniów w życiu szkoły oraz dostosowanie procesu nauczania i uczenia się do indywidualnych potrzeb i możliwości tych uczniów.

W artykułach referencyjnych omówiono różne aspekty pracy pedagoga specjalnego, takie jak rodzaje zajęć prowadzonych przez nich, kwalifikacje wymagane do pełnienia tej roli, obowiązki związane z zatrudnieniem pedagogów specjalnych, a także zespoły i współpracę z innymi specjalistami. W niniejszym artykule połączymy te informacje, aby przedstawić kompleksowy przegląd zajęć, jakie może prowadzić pedagog specjalny.

Kwalifikacje pedagoga specjalnego

Aby zostać pedagogiem specjalnym, konieczne jest posiadanie odpowiednich kwalifikacji. Zgodnie z nowymi przepisami, obowiązującymi od 1 września 2022 r., istnieją różne ścieżki kwalifikacyjne, które pozwalają na pełnienie tej roli.

Według projektu nowelizacji rozporządzenia, pedagogiem specjalnym bezterminowo mogą zostać osoby, które ukończyły jednolite studia magisterskie na kierunku pedagogika specjalna lub studia pierwszego lub drugiego stopnia w zakresie pedagogiki specjalnej. Istnieje również możliwość uzyskania kwalifikacji poprzez ukończenie studiów magisterskich lub pierwszego i drugiego stopnia w zakresie pedagogiki, a następnie ukończenie kursu kwalifikacyjnego lub studiów podyplomowych w zakresie pedagogiki specjalnej lub edukacji włączającej.

Ważne jest również, aby studia pedagogiczne były połączone z określonymi kierunkami studiów lub specjalizacjami, takimi jak rewalidacja, resocjalizacja, surdopedagogika, tyflopedagogika, oligofrenopedagogika, edukacja i terapia osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu, edukacja i rehabilitacja osób z niepełnosprawnością intelektualną, pedagogika resocjalizacyjna, pedagogika zdolnych i uzdolnionych, logopedia (jeśli są to studia pięcioletnie) oraz pedagogika korekcyjna.

Zadania pedagoga specjalnego

Pedagog specjalny ma wiele różnych zadań, które realizuje w swojej pracy. Zgodnie z przepisami, ich obowiązki obejmują:

1. Podejmowanie działań mających na celu zapewnienie aktywnego i pełnego uczestnictwa uczniów w życiu szkoły oraz dostępności, zgodnie z ustawą o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami. Dotyczy to działań mających na celu usuwanie barier i ograniczeń utrudniających funkcjonowanie uczniów.
2. Rozpoznawanie indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych uczniów w celu określenia mocnych stron, predyspozycji, zainteresowań i uzdolnień. Pedagog specjalny również współpracuje z nauczycielami w rozpoznawaniu przyczyn niepowodzeń edukacyjnych lub trudności w funkcjonowaniu uczniów, w tym bariery i ograniczenia, utrudniające uczniom uczestnictwo w życiu szkoły.
3. Wspieranie nauczycieli w rozpoznawaniu przyczyn niepowodzeń edukacyjnych lub trudności w funkcjonowaniu uczniów, dostosowywanie metod i form pracy do indywidualnych potrzeb uczniów oraz dobieranie odpowiednich metod, form kształcenia i środków dydaktycznych.
4. Rozwiązywanie problemów dydaktycznych i wychowawczych uczniów, aby zapewnić im odpowiednie wsparcie i dostosowane do ich potrzeb edukacyjnych.
5. Dokonywanie wielospecjalistycznej oceny poziomu funkcjonowania dzieci i młodzieży objętych kształceniem specjalnym. Jest to szczególnie istotne dla pedagogów specjalnych zatrudnionych w różnych placówkach.
6. Określanie niezbędnych do nauki warunków, sprzętu specjalistycznego i środków dydaktycznych, tak aby dostosować je do indywidualnych potrzeb uczniów.
7. Udzielanie rodzicom i nauczycielom pomocy psychologiczno-pedagogicznej, aby wspierać ich w procesie wychowania i nauczania uczniów.

Zajęcia w ramach pensum pedagoga specjalnego

Pedagog specjalny prowadzi różne zajęcia w ramach swojego pensum. Zgodnie z przepisami, mogą to być zajęcia realizowane w ramach zadań pedagoga specjalnego, takie jak:

1. Zajęcia związane z zapewnianiem aktywnego i pełnego uczestnictwa uczniów w życiu szkoły oraz dostępności. To mogą być działania mające na celu usuwanie barier i ograniczeń utrudniających funkcjonowanie uczniów.
2. Zajęcia mające na celu rozpoznanie indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych uczniów, aby określić ich mocne strony, predyspozycje, zainteresowania i uzdolnienia. Dotyczy to również rozpoznawania przyczyn niepowodzeń edukacyjnych lub trudności w funkcjonowaniu uczniów.
3. Zajęcia mające na celu wsparcie nauczycieli w rozpoznawaniu przyczyn niepowodzeń edukacyjnych lub trudności w funkcjonowaniu uczniów oraz dostosowanie metod i form pracy do indywidualnych potrzeb uczniów.
4. Zajęcia mające na celu rozwiązywanie problemów dydaktycznych i wychowawczych uczniów.
5. Zajęcia polegające na dokonywaniu oceny poziomu funkcjonowania dzieci i młodzieży objętych kształceniem specjalnym.
6. Zajęcia dotyczące określania niezbędnych do nauki warunków, sprzętu specjalistycznego i środków dydaktycznych, dostosowanych do indywidualnych potrzeb uczniów.
7. Zajęcia mające na celu udzielanie rodzicom i nauczycielom pomocy psychologiczno-pedagogicznej.

Wczesne wspomaganie rozwoju dzieci

Pedagog specjalny może również prowadzić zajęcia w ramach wczesnego wspomagania rozwoju dzieci. Dotyczy to przedszkoli, szkół podstawowych, specjalnych ośrodków szkolno-wychowawczych, specjalnych ośrodków wychowawczych oraz ośrodków rewalidacyjno-wychowawczych.

W ramach tych zajęć pedagog specjalny oferuje specjalistyczną opiekę i wsparcie dzieciom. Ich głównym celem jest stymulowanie rozwoju dzieci w różnych obszarach, takich jak percepcja wzrokowa, słuchowa, koordynacja wzrokowo-ruchowa, koncentracja uwagi oraz rozwijanie umiejętności społecznych. Dla dzieci z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego, pedagog specjalny opracowuje Indywidualny Program Edukacyjno-Terapeutyczny, dostosowany do ich indywidualnych potrzeb.

Podsumowanie

Pedagog specjalny pełni ważną rolę w wspieraniu uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Posiadając odpowiednie kwalifikacje, mogą prowadzić różne zajęcia w ramach swojego pensum, takie jak zajęcia związane z zapewnieniem aktywnego uczestnictwa uczniów w życiu szkoły, rozpoznawaniem indywidualnych potrzeb uczniów, wspieraniem nauczycieli, rozwiązywaniem problemów dydaktycznych i wychowawczych, oraz udzielaniem pomocy psychologiczno-pedagogicznej rodzicom i nauczycielom. Dodatkowo, pedagog specjalny może prowadzić zajęcia w ramach wczesnego wspomagania rozwoju dzieci, aby stymulować ich rozwój i umiejętności w różnych obszarach. Praca pedagoga specjalnego ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia pełnego uczestnictwa i wsparcia uczniom o specjalnych potrzebach edukacyjnych w procesie nauki i rozwoju.