Nasi partnerzy:
Wybierz swój wymarzony kierunek i spełnij marzenia o awansie, nowym etapie kariery czy zmianie ścieżki zawodowej!
Dzięki IRE zwiększysz swoje szanse na rynku pracy, zdobędziesz praktyczną wiedzę
i cenne kwalifikacje
zawodowe.
Nie zwlekaj z decyzją. Zapisz się już dziś.
Fundamentalna zmiana w polskiej edukacji nadchodzi wraz z wprowadzeniem edukacji zdrowotnej do podstawy programowej w roku szkolnym 2025/2026. Ten nowy przedmiot zastąpi dotychczasowe wychowanie do życia w rodzinie, przynosząc kompleksowe podejście do kształcenia w zakresie zdrowia fizycznego, psychicznego oraz profilaktyki uzależnień.
Ponadto, zajęcia będą prowadzone w wymiarze 1 godziny tygodniowo w klasach IV-VIII szkoły podstawowej oraz 2 godzin w klasach I-III liceum ogólnokształcącego i technikum. Przede wszystkim, nauczyciele będą musieli przygotować się do prowadzenia zajęć w mniejszych grupach – do 24 uczniów, a w przypadku tematów dotyczących zdrowia psychicznego i seksualnego – w grupach 12-osobowych.
W tym artykule nauczyciele znajdą kompleksowe informacje o zmianach w podstawie programowej, wymaganych kwalifikacjach oraz praktycznych aspektach prowadzenia zajęć z edukacji zdrowotnej. Przedstawimy również szczegółowe wytyczne dotyczące organizacji zajęć i współpracy z rodzicami.
Ministerstwo Edukacji Narodowej opublikowało projekty rozporządzeń określające nową podstawę programową edukacji zdrowotnej. Przedmiot ten będzie realizowany od września 2025 roku, zastępując dotychczasowe wychowanie do życia w rodzinie.
Podstawa programowa edukacji zdrowotnej obejmuje jedenaście kluczowych działów tematycznych:
Nowy przedmiot znacząco różni się od wychowania do życia w rodzinie. Przede wszystkim, został rozbudowany o treści związane ze zdrowiem i aktywnością fizyczną, odżywianiem, zdrowiem psychicznym, społecznym oraz środowiskowym. Ponadto, wprowadzono istotne zmiany w organizacji zajęć – zmniejszono liczebność grup z 28 do 24 uczniów. Dodatkowo, zajęcia z obszaru zdrowia psychicznego, seksualnego lub dojrzewania mogą być prowadzone w mniejszych grupach, liczących około 12 osób.
Głównym celem przedmiotu jest kształtowanie kompetencji uczniów związanych z całożyciową dbałością o zdrowie oraz budowanie potencjału zdrowotnego własnego i otoczenia. Podstawa programowa została oparta na nowym schemacie, który uwzględnia:
Natomiast pojęcie zdrowia traktowane jest szeroko i odnosi się do wszystkich sfer funkcjonowania: zdrowia fizycznego, psychicznego, seksualnego, społecznego i środowiskowego na wszystkich etapach życia. W świetle pogarszających się wskaźników zdrowia całej populacji, systemowe działania edukacyjne stają się niezbędne dla rozwijania umiejętności troski o holistycznie rozumiane zdrowie.
Przygotowanie kadry nauczycielskiej stanowi kluczowy element wdrożenia nowego przedmiotu edukacja zdrowotna w polskich szkołach. Ministerstwo Edukacji Narodowej określiło szczegółowe wymagania dotyczące kwalifikacji pedagogów.
Nauczycielem edukacji zdrowotnej może zostać osoba spełniająca jeden z następujących warunków:
Ponadto, przedmiot mogą prowadzić nauczyciele posiadający kwalifikacje do nauczania:
Natomiast, osoby z wykształceniem medycznym również otrzymają uprawnienia do prowadzenia zajęć pod warunkiem posiadania przygotowania pedagogicznego. Dotyczy to absolwentów kierunków: lekarskiego, stomatologii, farmacji, pielęgniarstwa, położnictwa, diagnostyki laboratoryjnej, fizjoterapii, ratownictwa medycznego oraz zdrowia publicznego.
Ministerstwo Edukacji Narodowej zleciło 11 uczelniom w Polsce realizację kwalifikacyjnych studiów podyplomowych. Program studiów obejmuje przygotowanie merytoryczne oraz dydaktyczne w zakresie wszystkich modułów tematycznych nowej podstawy programowej.
Studia podyplomowe:
Absolwenci studiów podyplomowych otrzymają pogłębioną wiedzę oraz kompetencje w zakresie nauczania treści merytorycznych, a także niezbędne umiejętności metodyczne do planowania i prowadzenia zajęć. Program obejmuje wszystkie kluczowe obszary tematyczne, od wartości i postaw, przez zdrowie fizyczne, psychiczne i społeczne, po system ochrony zdrowia.
Dodatkowo, zajęcia z edukacji zdrowotnej mogą być prowadzone przez zespół dwóch lub więcej nauczycieli, co umożliwia interdyscyplinarne podejście do przekazywanych treści.
Od września 2025 roku szkoły wprowadzą nowy model organizacji zajęć z edukacji zdrowotnej, zastępujący dotychczasowe wychowanie do życia w rodzinie. Natomiast szczegółowe wytyczne określają zasady prowadzenia tych lekcji.
Zajęcia będą prowadzone w mniejszych zespołach niż dotychczas. Zgodnie z nowymi wytycznymi, grupy nie mogą przekraczać 24 uczniów. Jest to znacząca zmiana w porównaniu do poprzednich zajęć WDŻ, gdzie limit wynosił 28 osób.
Ponadto podczas omawiania tematów związanych ze zdrowiem psychicznym, seksualnym lub dojrzewaniem, szkoły otrzymają możliwość podziału klasy na jeszcze mniejsze, 12-osobowe grupy. Takie rozwiązanie zapewni odpowiednie warunki do dyskusji na wrażliwe tematy.
W szkołach podstawowych zajęcia będą realizowane w klasach IV-VIII w wymiarze jednej godziny tygodniowo. Jednakże w klasie VIII lekcje zakończą się w styczniu, aby nie kolidować z przygotowaniami do egzaminu ósmoklasisty.
W szkołach ponadpodstawowych edukacja zdrowotna będzie prowadzona w:
Przed rozpoczęciem zajęć nauczyciele wraz z wychowawcą muszą zorganizować przynajmniej jedno spotkanie informacyjne z rodzicami uczniów niepełnoletnich oraz z uczniami pełnoletnimi. Podczas spotkania przedstawiane będą:
Warto zaznaczyć, że przedmiot nie będzie obowiązkowy. Rodzice uczniów niepełnoletnich oraz pełnoletni uczniowie mają prawo złożyć pisemną rezygnację z udziału w zajęciach do dyrektora szkoły. Dodatkowo, oceny z tego przedmiotu nie będą miały wpływu na promocję ucznia do następnej klasy ani na ukończenie szkoły.
Skuteczne prowadzenie zajęć z edukacji zdrowotnej wymaga odpowiedniego przygotowania metodycznego oraz dostępu do właściwych materiałów dydaktycznych. Ośrodek Rozwoju Edukacji przygotował kompleksowe wsparcie dla nauczycieli w tym zakresie.
Podstawa programowa zakłada prowadzenie zajęć w nurcie pedagogiki pozytywnej, która wzmacnia u uczniów:
Natomiast zastosowanie aktywnych metod nauczania zwiększa zaangażowanie uczniów nawet o 50%. Ponadto nauczyciele mogą realizować zajęcia poprzez:
Ośrodek Rozwoju Edukacji udostępni przed rozpoczęciem roku szkolnego 2025/2026 cyfrowe materiały edukacyjne na Zintegrowanej Platformie Edukacyjnej. W szczególności nauczyciele otrzymają:
Jednakże istotne jest, aby dobór przykładów i materiałów miał solidną podstawę naukową. Dodatkowo nauczyciele powinni uwzględniać kontekst społeczności lokalnej oraz poziom wiedzy i zainteresowania uczniów.
Zgodnie z nowymi wytycznymi, edukacja zdrowotna będzie przedmiotem nieobowiązkowym. W związku z tym:
Zamiast tradycyjnego oceniania, nacisk położony jest na kształtowanie postaw prozdrowotnych oraz budowanie świadomości zdrowotnej. Nauczyciele powinni skupić się na wspieraniu uczniów w rozwoju kompetencji związanych z dbałością o zdrowie własne i otoczenia.
Q1. Jakie główne obszary tematyczne obejmie nowy przedmiot edukacja zdrowotna? Edukacja zdrowotna będzie obejmować jedenaście kluczowych działów, w tym zdrowie fizyczne, psychiczne i społeczne, aktywność fizyczną, odżywianie, zdrowie seksualne, profilaktykę uzależnień oraz system ochrony zdrowia.
Q2. Czy edukacja zdrowotna będzie przedmiotem obowiązkowym? Nie, edukacja zdrowotna nie będzie przedmiotem obowiązkowym. Rodzice uczniów niepełnoletnich oraz pełnoletni uczniowie będą mogli złożyć pisemną rezygnację z udziału w zajęciach do dyrektora szkoły.
Q3. Jakie kwalifikacje będą wymagane od nauczycieli edukacji zdrowotnej? Nauczyciele edukacji zdrowotnej powinni posiadać studia magisterskie w zakresie edukacji zdrowotnej lub inne studia magisterskie wraz ze studiami podyplomowymi z edukacji zdrowotnej. Dodatkowo, przedmiot mogą prowadzić nauczyciele biologii, przyrody, wychowania fizycznego, WDŻ oraz psycholodzy szkolni.
Q4. Jak będą zorganizowane zajęcia z edukacji zdrowotnej w szkołach? Zajęcia będą prowadzone w grupach do 24 uczniów, a w przypadku tematów dotyczących zdrowia psychicznego i seksualnego – w grupach 12-osobowych. W szkołach podstawowych będą realizowane w wymiarze 1 godziny tygodniowo w klasach IV-VIII, a w szkołach ponadpodstawowych – 2 godzin w klasach I-III.
Q5. Jakie metody nauczania są zalecane do prowadzenia zajęć z edukacji zdrowotnej? Zaleca się stosowanie metod aktywizujących, takich jak nauczanie przez doświadczenie, praktyczne warsztaty, symulacje i gry edukacyjne oraz projekty grupowe. Celem jest wzmacnianie motywacji uczniów do działania, samodyscypliny i poczucia własnej skuteczności w podejmowaniu zachowań prozdrowotnych.
